Pelikan, lwiątka i ukrzyżowanie
„Napatrzy się nie jeden ponad figury, albo Męki Pańskiej wyobrażeniem ptaka pelikana, który pyskiem własne szarpiąc serce, karmi dzieci”.
„Napatrzy się nie jeden ponad figury, albo Męki Pańskiej wyobrażeniem ptaka pelikana, który pyskiem własne szarpiąc serce, karmi dzieci”.
W Psałterzu floriańskim obok dobrze znanych czworonogów i ptactwa znajdujemy też istoty fantastyczne i hybrydy. Czy są to tylko motywy dekoracyjne, czy też mogą mieć jakieś ukryte znaczenie?
Psałterz floriański jest znany nie tylko ze swojego bezcennego tekstu – najstarszego zachowanego dużego zasobu średniowiecznej literackiej polszczyzny. Na kilkudziesięciu kartach księgi ukazano wśród barwnych floratur scenki i postacie, które momentami zaskakują nawet znawców średniowiecznej sztuki. Wybraliśmy najdziwniejsze z nich.
Być może Aldrovandi faktycznie był zainteresowany tym, „jak działa wilk” i jak działają inne zwierzęta, ale jego dzieło nie jest w gruncie rzeczy nowoczesną, opartą na empirii przyrodniczą rozprawą, tylko wielkim katalogiem kulturowych odniesień do poszczególnych zwierząt.
Co by było gdyby Najświętsza Panienka powiła w kaszubskiej szopie? W co bawiły się zakonnice podczas bożonarodzeniowej rekreacji? Dlaczego kiełbasa przed świętami jest droższa? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w kolędach, których w kościele śpiewać nie należy.
Julia Mirny, OBIAD, kolaż cyfrowy, 2014
…tę gdy wzięto w rękę skrzeczała jako Gacek, y pianę żółtą z pyska toczyła, cała była kosmata, jak axamit, Śmierć na piersiach, nogi dwie kosmate y zęby wiewiórcze mająca etc.