Przegląd Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona/Blog

Andrzej Dobosz. Adrian Gleń. „Języki rzeczywistości. O twórczości Juliana Kornhauseraˮ. Kraków 2018


Julian Kornhauser podpisywał się pseudonimami (J.), J.K., Jacek Holz, (JK), juk.

Poeta, prozaik, historyk literatury, tłumacz, krytyk literacki, pisał wiersze dla dzieci.

Urodził się 20 września 1946 roku w Gliwicach. Jest synem  Jakuba Kornhausera, wyznania mojżeszowego, z zawodu księgowego, i Małgorzaty z domu Glombik – Ślązaczki.

Po ukończeniu Liceum Ogólnokszałcącego im. A. Struga w Gliwicach, które rok wcześniej skończył Adam Zagajewski, wyjechał do Krakowa, gdzie studiował filologię słowiańską na Uniwersytecie Jagiellońskim od 1965 roku. Wcześnie, bo w 1966 roku debiutował wierszem Nikifor ogłoszonym w Almanachu Młodych 1965/1966. W kolejnych latach publikuje wiersze, przekłady, artykuły, recenzje między innymi w „Poezjiˮ, „Życiu Literackimˮ, w „Studencieˮ.

W roku 1968 był współzałożycielem i członkiem grupy poetyckiej Teraz. Określało się ich mianem krakowskiej Nowej Fali.

Studia ukończył w 1970 roku. Otrzymał magisterium w zakresie filologii serbsko-chorwackiej i podjął pracę jako asystent w Instytucie Filologii Słowiańskiej. Pozostał na uniwersytecie, na którym zdobył wszystkie stopnie naukowe, aż do profesora zwyczajnego.

Do Gliwic już nie powrócił. Było to miasto jego dzieciństwa i młodości. Mówił: Śląsk mnie wychował i przygotował do życia, spędziłem tam 18 lat. (…) odkrywałem różnorodność

i intensywność barw, smaków i zapachów. (…) Do mojego domu wdzierały się zapachy zewsząd, z okolicznych pól i łąk, i te równie intensywne, choć paskudne z hut i kopalń.

Pracując na uniwersytecie, równocześnie kontynuuje twórczość literacką, publikując

w „Twórczościˮ, Nowym Wyrazieˮ, „Odrzeˮ, „Literaturze na Świecieˮ.

Od 1973 roku był członkiem ZLP aż do jego rozwiązania w 1993.

Niezwykle ożywioną reakcję w świecie literackim wywołało opublikowanie wraz

 z Adamem Zagajewskim, w roku 1974, Świata nieprzedstawionego, tekstów krytycznoliterackich obu autorów.  Była to próba pokazania obrazu polskiej literatury lat sześdziesiątych i siedemdziesiątych,  będąca manifestem ideowym i estetycznym poetów. Domagali się analizy współczesnej rzeczywistości, literatury dokładnie ją opisującej. Tym samym krytykowali Stanisława Lema, Tadeusza Konwickiego, Zbigniewa Herberta…

W następnym roku Kornhauser otrzymał szwajcarską nagrodę literacką: Nagrodę Fundacji im. Kościelskich. Były i kolejne, m.in. Europejska Nagroda Literacka (Jugosławia, 1989).

W grudniu 1975 należał do sygnatariuszy „Memoriału 59”, „wyrażającego protest przeciw projektowaniu zmian w Konstytucji PRL”, za co został objęty zakazem druku.

Były też podróże. Do Stanów Zjednoczonych w 1981, do Berlina Zachodniego w roku 1986.

Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany na kilkanaście dni.

W książce znajdziemy omówienia niektórych wierszy i antologię wybranych tomów:

Nastanie święto i dla leniuchów, Iskry 1972

W fabrykach udajemy smutnych rewolucjonistów, WL 1973

Zabójstwo, 1973utwory usunięte przez cenzurę z tomu W fabrykach…

Stan wyjątkowy, PIW 1978

Zjadacze kartofli, WL 1978

Zasadnicze trudności, Czytelnik 1979

Hurrraaa!, WL 1982

Za nas, z nami, Czytelnik 1985

Inny porządek 19811984, Oficyna Literacka 1985

Kamyk i cień, Wydawnictwo a5 1996

Było minęło, Nowy Świat 2001

Origami, WL 2007

            Z tomu Było minęło jest poruszający wiersz

Moja kochana mama

moja mamusia

pije

dlatego że wyszła

niedobrze za mąż

i jest nieszczęśliwa

raz kupiła mi buciki

były za duże

ale z czerwonym paskiem

wujku

musisz być bardzo bogaty

bo tyle u was ciepłej wody

co najbardziej chciałbyś

nic

tylko żeby mnie koś kochał

troszeczkę

W latach 1991–2001 Kornhauser prowadzi dziennik, który opublikowany został pod tytułem Chyba się już w ogóle nie nadaję do wyjazdów. Bruliony podróżne.

Rok 2008 jest bardzo nieszczęśliwy dla poety. Ciężko zachorował. Wylew krwi do mózgu spowodował częściowy paraliż i afazję.

Adrian Gleń. „Języki rzeczywistości. O twórczości Juliana Kornhauseraˮ w POLONIE

-https://polona.pl/preview/12a11010-f8fb-49d6-af66-ed763a45b231