Przegląd Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona/Blog

Bahar-e Danesz (Ogród wiedzy) to powstała w Indiach perska opowieść szkatułkowa napisana przez Enajatullaha Kambu (1608-1671). W Bibliotece Narodowej jest przechowywany wspaniale iluminowany rękopis powieści (BOZ 182), której treść na Polona/Blog przybliża w odcinkach dr Albert Kwiatkowski (literaturaperska.com). 

pierwszej części syn władcy Indii Dżahandar oszalał z miłości do Bahrewar Banu, jednak jej ojciec odmówił mu ręki królewny. Dżahandar zamieszkał więc w ogrodzie nieopodal pałacu. Towarzyszyła mu wierna papuga, która starała się pocieszyć Dżahandara, racząc go opowieściami. Oto ostatnia część przygód królewicza.

◊◊◊

Dżahandar wysłuchał historii opowiedzianych przez papugę, lecz ani trochę nie polepszyło to jego stanu. O cierpieniu młodzieńca dowiedziała się jednak pewna kobieta, która szybko doniosła o wszystkim królewnie Bahrewar Banu. Gdy tylko Bahrewar usłyszała, że królewicz przyszedł prosić o jej rękę, o mało nie postradała zmysłów z miłości.

Nie było więc rady i ojciec królewny pozwolił w końcu, by Bahrewar i Dżahandar się pobrali. Tak też się stało.

Zaślubiny Dżahandara i Bahrewar Banu.
Zaślubiny Dżahandara i Bahrewar Banu.

Po uroczystościach weselnych młoda para wraz ze świtą wyruszyła w drogę powrotną do Indii. Na pierwszym postoju Dżahandar uwolnił papugę, która tak wiernie służyła mu radą i pomocą.

Jechał z nimi Hormoz, syn wezyra, który również był zakochany w młodej królewnie. Chcąc ją zdobyć, postanowił pozbyć się rywala. Gdy pewnego dnia Dżahandar ustrzelił na polowaniu antylopę, Hormoz powiedział, że posiada magiczną umiejętność, która pozwala mu przenieść swoją duszę w każde inne ciało. Wystarczy, że wypowie tajemne imię Boga. Dodał, że jeśli Dżahandar ma taką chęć, może nauczyć go tej sztuki. Królewicz uniósł się i odparł gniewnie, że zna tę sztukę i nikt nie jest w niej bieglejszy niż on. Żeby udowodnić swoje słowa, natychmiast przeniósł swą duszę w ciało zabitej antylopy. Hormoz tylko na to czekał. Gdy tylko dusza Dżahandara weszła w ciało antylopy, Hormoz natychmiast przeniósł swoją duszę w ciało Dżahandara, a co za tym idzie – przybrał jego postać. Bahrewar Banu podejrzewała, że Dżahandar, który wrócił z polowania, nie jest tym Dżahandarem, którego niedawno poślubiła. Udawała więc chorobę i trzymała się od niego z daleka.

Hormoz podstępem przenosi swą duszę w ciało Dżahandara, którego dusza zostaje uwięziona w ciele antylopy.
Hormoz podstępem przenosi swą duszę w ciało Dżahandara, którego dusza zostaje uwięziona w ciele antylopy.

Wkrótce po tym, jak para młoda przybyła do Indii, zmarł stary król, ojciec Dżahandara. W ten sposób podszywający się pod następcę tronu Hormoz objął władzę.

Tymczasem prawdziwy Dżahandar wciąż uwięziony był w ciele antylopy. Wędrował po polach i lasach szukając sposobu, by wrócić do swojego ludzkiego ciała. Pewnego dnia natknął się na martwego ptaka. Przeniósł duszę w ptasie ciało i czym prędzej pofrunął do stolicy swojego kraju. Tam schwytał go myśliwy i podarował pewnemu derwiszowi. Ptak bowiem potrafił mówić, czym budził powszechne zdumienie.

Dowiedziała się o tym Bahrewar Banu i w tajemnicy przed mężem kupiła od derwisza cudownego ptaka. Dżahandar wszystko jej opowiedział, po czym udzielił wskazówek, co zrobić, by jego dusza znów znalazła się w swoim ciele. Tak też się stało.

Gdy tylko prawdziwy Dżahandar odzyskał tron, w królestwie wybuchła rebelia, którą wywołały złe rządy Hormoza. Na jej czele stał generał Bahram Chan. Dżahandar pokonał buntowników i ponownie zjednoczył królestwo. Wśród pojmanych znalazła się córka generała. Jej uroda oszołomiła króla Dżahandara, który bez pamięci zakochał się w dziewczynie. Bahrewar Banu chudła ze zgryzoty, jednak swoje cierpienia przeżywała w ciszy. W końcu Dżahandar zrozumiał swój błąd i wrócił do małżonki.

Wojna Dżahandara ze zbuntowanym generałem Bahramem Chanem.
Wojna Dżahandara ze zbuntowanym generałem Bahramem Chanem.

Minęło wiele miesięcy i lat, aż król Dżahandar umarł. Gdy królowa Bahrewar Banu dowiedziała się o śmierci męża, założyła weselne szaty, położyła się przy jego boku i umarła. Pochowano ich w jednym grobie.

Bahrewar Banu umiera przy zmarłym Dżahandarze.
Śmierć królowej Bahrewar Banu.
Procesja żałobna niesie ciała Dżahandara i Bahrewar, by złożyć je do grobu.
Procesja żałobna niesie ciała Dżahandara i Bahrewar, by złożyć je do grobu.

Licencja Creative Commons
Ogród wiedzy, część XIV by Albert Kwiatkowski is licensed under a Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe License.